Refleksja na temat etyki lekarskiej towarzyszy środowisku medycznemu od starożytnych czasów i niezmiennie mówi, że dobro osoby – pacjenta jest najważniejsze.
Znaczenie profesjonalizmu i etyki w zawodzie lekarskim jest szczególnie podkreślane na studiach medycznych w Wielkiej Brytanii, gdzie nieznajomość powyższej tematyki, może skutkować nawet brakiem promocji na kolejne lata studiów, a zagadnienia z etyki poruszane są już podczas egzaminów wstępnych.
Zdobyta podczas studiów wiedza teoretyczna może być niewystarczająca w bezpośrednim kontakcie z pacjentem, dlatego warto obserwować jak doświadczony personel szpitala radzi sobie z sytuacjami takimi jak strach czy bezradność pacjenta po usłyszeniu złej diagnozy.
Brak empatii ze strony medyków może mieć negatywny wpływ na osobę chorą, gdyż jednym z czynników mogących przyspieszyć powrót do zdrowia jest spokój psychiczny pacjenta. Środowisko szpitalne, długie kolejki do specjalistów, dezinformacja i skomplikowana terminologia medyczna nie sprzyjają budowaniu poczucia bezpieczeństwa pacjenta, a wręcz przeciwnie – powodują, że są oni bardziej nieufni wobec personelu.
Uzyskanie zgody pacjenta
Według art. 51 Kodeksu etyki lekarskiej wymagane jest uzyskanie zgody pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego na udział w demonstracjach naukowych lub dydaktycznych.[1]
By zapewnić pacjentom jak największy komfort w czasie choroby i jej leczenia, Ustawa o Prawach Pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty zapewnia im m.in., prawo do intymności i poszanowania godności oraz do zachowania tajemnicy informacji. Każda osoba wykonująca zawód medyczny ma obowiązek poszanowania tych praw. Lekarz dodatkowo powinien dbać o ich przestrzeganie przez innych członków personelu medycznego.[2]
“Czy zgadza się Pan/Pani na obecność studentów podczas badania?” – to ważne pytanie, które może być pomijane. Zgoda pacjenta na obecność studentów jest obowiązkowa, bez względu na charakter placówki medycznej w jakiej udzielane są mu świadczenia medyczne.
Zdarza się, że prawa pacjenta i zasady etyki lekarskiej są łamane. Pacjenci skarżą się na lekceważenie, czy ignorowanie ze strony personelu medycznego, a w zarządzaniu relacjami z pacjentem, na wszystkich etapach opieki nad pacjentem, podstawą jest komunikacja. Odpowiednia komunikacja werbalna i niewerbalna oraz sprzyja budowaniu relacji z pacjentem, a w razie nieporozumień czy błędów lekarskich, często pozwalają uniknąć sprawy w sądzie lub znacząco obniżyć roszczeniowość pacjenta.[3]
Case study studentki medycyny
Martyna jest studentką medycyny na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W tym roku odbywa swoje pierwsze praktyki w szpitalu. Najlepsza w swojej grupie, poza asystowaniem przy różnych zabiegach, została również przydzielona do pomocy przy wypełnianiu dokumentacji medycznej.
Zmęczona dziewczyna popełniała coraz więcej błędów, a na zajęciach była rozkojarzona. Wszyscy wiedzieli, że po praktykach pracuje w kawiarni by się utrzymać i zarobić na studia. Jednego dnia, podczas obchodu Martyna potknęła się o szafkę przy jednym z łóżek pacjentów i przewróciła się, zrzucając przy tym rzeczy pacjentki leżące na szafce w tym telefon komórkowy. Właścicielka zrezygnowana patrzyła na rozbity telefon.
Na szczęście obyło się bez krzyków i groźby spotkania w sądzie. Pacjentka pamiętała, że Martyna była dla niej bardzo miła przy poprzednich badaniach, zawsze uśmiechnięta udzielała wyczerpujących rad na temat jej zdrowia, oczywiście pod kontrolą odpowiedzialnego za studentów lekarza. Pacjentka poprosiła tylko o zapłatę za naprawę telefonu.
To była prawdziwa lekcja dla Martyny, taka, którą pamięta się przez całe życie. Skończyło się tylko na wstydzie, strachu i konieczności zapłaty za zniszczone mienie. Dla ilu osób podobny przypadek znalazłby swój finał w sądzie?
Nie zastanawiaj się! Jeśli jesteś studentem kierunków medycznych wejdź na stronę Pakietu INTER Student, zapoznaj się z ofertą ubezpieczeniową stworzoną specjalnie dla Ciebie. Pamiętaj, że na praktykach również odpowiadasz za zniszczone mienie! Skorzystaj i ciesz się pełną ochroną ubezpieczeniową tak długo, jak potrzebujesz.
[1] https://serwiszoz.pl/bartlomiej-achler/obecnosc-studentow-przy-badaniu-zgodna-z-prawem-czy-nie-4651.html [dostęp:09.07.2020]
[2] http://prawowtransplantacji.pl/obecnosc-studentow-a-zgoda-pacjenta/ [dostęp:09.07.2020]
[3] https://www.prawodlazdrowia.pl/komunikacja-z-pacjentem/ [dostęp:09.07.2020]