Co roku 10 października obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. W tym roku będzie miał on wyjątkowy wydźwięk, odbywając się w okresie intensywnych protestów pracowników ochrony zdrowia. O zdrowiu psychicznym tej grupy zawodowej pisaliśmy w naszym poprzednim artykule. Pogarszająca się kondycja psychiczna personelu medycznego z pewnością była jednym z czynników, które doprowadziły do głośnego powiedzenia “STOP” i decyzji o ogólnopolskim proteście. Więcej na ten temat piszemy w dalszej części tekstu. Na początku przyjrzyjmy się jednak statystykom NIL [1], które obrazują fatalną sytuację opieki psychiatrycznej w Polsce, obciążającej zarówno pacjentów, jak i personel medyczny.
Przykład krytyczny – psychiatria dziecięca w ruinie
Na jednego psychiatrę w Polsce przypada ok. 7215 pacjentów.
Na jednego psychiatrę dzieci i młodzieży w Polsce przypada ok. 14435 młodych pacjentów.
Katastrofalna sytuacja odczuwalna jest szczególnie w grupie pacjentów pediatrycznych. W naszym kraju jest 6 województw, w których funkcjonuje tylko jeden oddział psychiatrii dziecięcej, natomiast mieszkańcy województwa podlaskiego w ogóle nie mają do niego dostępu. Z drugiej strony, izolacja i udział wirtualnej rzeczywistości w codziennym funkcjonowaniu, spotęgowane przez pandemię, nasilają problemy ze zdrowiem psychicznym wśród dzieci i młodzieży.
Powyższe omówienie sytuacji dobitnie pokazuje, jak przeciążona jest opieka psychiatryczna w naszym kraju. Nie tylko psychiatrzy, ale lekarze i lekarki wszystkich specjalności radzą sobie z wyczerpaniem zawodowym jak mogą. Emigracja, praca w wielu miejscach naraz, rezygnacja z czasu spędzanego z rodziną i rozwijania swoich pasji to tylko niektóre z drastycznych przykładów. W końcu jednak miarka się przebrała.
Walcząc o swoje zdrowie psychiczne
Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego to dobry moment, aby wspomnieć o ogólnopolskim proteście pracowników ochrony zdrowia, który rozpoczął się 11.09.2021. Jakie są główne postulaty medyków?
- Zwiększenie nakładów finansowych na ochronę zdrowia.
- Poprawa liczby, jakości i dostępności finansowanych świadczeń dla pacjentów.
- Zwiększenie liczby pracowników w sektorze ochrony zdrowia.
Miejmy nadzieję, że powyższa walka z systemem zwróci także uwagę na stygmatyzację lekarzy zmagających się z chorobami psychicznymi. Społeczeństwo zapomina, że medyk musi poświęcić czas na regenerację i, tak jak każdy z nas, ma prawo do zadbania o swoje potrzeby. Tymczasem większość pracowników ochrony zdrowia pracuje na dwa, trzy etaty. Wystarczy dodać do tego ogromny stres związany z pandemią (blisko 80% lekarzy zgłasza pogorszenie się swojego zdrowia psychicznego w tym okresie [2]), niewystarczające zaangażowanie władzy w poprawę warunków systemu oraz coraz bardziej roszczeniowych pacjentów, a rozwój problemów ze zdrowiem psychicznym jest więcej niż prawdopodobny. Tymczasem wciąż wymaga się pracy ponad siły, bycia w ciągłej gotowości i nadmiernej wytrzymałości, a przyznanie się do choroby psychicznej przez pracownika ochrony zdrowia przez wiele osób postrzegane jest jako niestosowne.
Zdrowie psychiczne w świecie pełnym nierówności
Motyw tegorocznego Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego brzmi “Mental Health in an Unequal World”, co można przetłumaczyć jako “Zdrowie Psychiczne w Świecie Pełnym Nierówności” [3]. Można interpretować go na wiele sposobów – jest także adekwatny do sytuacji polskich pracowników ochrony zdrowia. Sprzeczne nierówności: z jednej strony wspomniany wcześniej medyk-nadczłowiek, którego choroby, w tym psychiczne, się nie imają, a oczekiwania wobec niego nieustannie rosną. Z drugiej strony przykra rzeczywistość – fatalna sytuacja warunków publicznej ochrony zdrowia w porównaniu z innymi krajami europejskimi oraz coraz wyższe statystyki pogorszenia się zdrowia psychicznego wśród personelu medycznego.
Jednym ze sposobów zwalczania owych nierówności jest głośne mówienie o nich. Jako TU INTER Polska troszczymy się o personel medyczny, który na co dzień poświęca własne zdrowie, walcząc o zdrowie pacjentów. Mocno wspieramy szukanie wsparcia psychicznego wśród lekarzy i pozostałych grup zawodowych i nie zgadzamy się na stygmatyzację z tego powodu. Ze swojej strony oferujemy m.in. pakiet Ochrony Prawnej, którego coraz częściej potrzebują lekarze i lekarki. Sprawy sądowe, zwłaszcza otoczone atmosferą hejtu, cyberprzemocy czy agresji ze strony pacjentów, szczególnie narażają pracowników ochrony zdrowia na stres, niejednokrotnie prowadząc do rozwoju depresji czy zaburzeń lękowych.
Rozumiemy, że dobrostan psychiczny pracowników ochrony zdrowia jest jednym z niezbędnych elementów opieki medycznej na odpowiednim poziomie. Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego jest dobrą okazją, aby wyrazić nasze pełne wsparcie. Wierzymy, że wspólnymi siłami poprawimy tę sytuację.
Referencje
- Statystyki NIL https://nil.org.pl/uploaded_files/1631106091_za-sierpien-2021-zestawienie-nr-04.pdf (ostatni dostęp: 13.09.2021)
- https://bml.pl/artykuly/news/skutki-pandemii-blisko-80-lekarzy-skarzy-sie-na-pogorszenie-zdrowia-psychicznego (ostatni dostęp: 13.09.2021)