Hejt internetowy to nowe, groźne zjawisko kulturowe, które, niestety, nie omija medyków. Lekarze doświadczają agresji w wirtualnym świecie pod postacią oszczerstw, wyzwisk, obelg a nawet gróźb. Osoby kryjące się za ekranem komputera często zapominają o cienkiej granicy między krytyką a przestępstwem. Czas pandemii COVID-19 i ruchy antyszczepionkowców dodatkowo nasiliły ten problem [1]. Co zrobić, gdy mamy do czynienia z hejtem w internecie?
Hejt – konsekwencje prawne
Pojęcia “hejt” nie znajdziemy w kodeksie karnym. Najogólniej mówiąc, jest to obraźliwy lub agresywny komentarz zamieszczony w internecie. Względna anonimowość użytkowników sieci sprzyja poczuciu bezkarności, co dodatkowo potęguje problem. Należy jednak pamiętać, że jak najbardziej są to czyny karalne. Szczególnie niepokojące są groźby kierowane pod adresem medyków i ich rodzin. W takich przypadkach często najlepszym wyjściem jest pociągnięcie ich autora do odpowiedzialności prawnej. Hejt przybiera różne postacie, które zgodnie z polskim prawem można zakwalifikować jako m.in.:
- Groźba karalna – art. 190 Kodeksu Karnego,
- Stalking – art. 190a Kodeksu Karnego,
- Znęcanie się – art. 207 Kodeksu Karnego,
- Zniesławienie – art. 212 Kodeksu Karnego,
- Znieważanie osoby – art. 216 Kodeksu Karnego,
- Rasizm – art. 257 Kodeksu Karnego [2].
Warto wiedzieć, że sprawy sądowe wymagają wniesienia prywatnego aktu oskarżenia. Mimo że walka z hejtem może być trudna, to warto się jej podjąć i nie pozostawać obojętnym. Nawet jeżeli autor komentarza jest anonimowy, to organy ścigania coraz sprawniej potrafią uzyskać dane niezbędne do ustalenia jego tożsamości [3]. Poniżej prezentujemy opisy przypadków, w których lekarze zostali dotknięci hejtem i zdecydowali się z tego powodu wstąpić na drogę sądową.
Opis przypadku – zniesławienie
Do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego zgłosił się 60-letni pacjent z powodu bólu kolana po upadku. Czas oczekiwania na wizytę do lekarza wydłużył się do kilku godzin, co wyraźnie zdenerwowało chorego. Już w poczekalni wygłaszał głośno komentarze o “mordercach w białych fartuchach”. Kilka dni później na profilu internetowym przyjmującego go lekarza pojawił się wpis: “Kolejny przestępca przekupiony przez firmy farmaceutyczne. Ludzie przez takich umierają! Czekałem kilka godzin na oddziale ratunkowym i gdyby syn nie dał mu “w łapę” to pewnie dalej bym tam siedział!.”
Ponieważ lekarz nie przyjął żadnej korzyści majątkowej od rodziny pacjenta, powyższe zachowanie chorego wypełnia znamiona przestępstwa z art. 212 § 1 Kodeksu karnego (zniesławienie). Lekarz postanowił wystąpić z prywatnym aktem oskarżenia do sądu rejonowego. Sprawa jest w toku – dzięki posiadanemu ubezpieczeniu ochrony prawnej lekarz w każdej chwili może skorzystać z infolinii prawnej, a także otrzymać poradę prawną na piśmie. Dotychczasowe koszty sądowe i zastępstwo procesowe zostały pokryte przez ubezpieczyciela.
Opis przypadku – groźba karalna
Na oddział covidowy przyjęto 78-letnią pacjentkę w stanie ogólnym średnim. Lekarz prowadzący skontaktował się telefonicznie z synem chorej i udzielił wszelkich niezbędnych informacji na temat stanu jego matki. Syn podczas rozmowy wyraził swoją opinię na temat “plandemii” COVID-19, wyzwał medyków od przekupnych morderców, a także zażądał wypisania matki, na co lekarz się nie zgodził. Od tego czasu medyk zaczął dostawać niepokojące wiadomości mailowe o przykładowej treści: “Zabiję Cię konowale! Wiem gdzie mieszkasz! Zginiecie Ty i Twoja rodzina!”.
Powyższe zachowanie kwalifikuje się jako przestępstwo z art. 190 Kodeksu karnego (groźba karalna). Lekarz posiadał ubezpieczenie ochrony prawnej, dzięki czemu mógł skonsultować swoją sytuację z pracownikami infolinii prawnej. Na tej podstawie postanowił wystąpić z prywatnym aktem oskarżenia. Postępowanie karne w przedmiotowej sprawie toczyło się przed Prokuraturą Rejonową. Ubezpieczyciel pokrył koszty sądowe i zastępstwo procesowe. Syn pacjentki przeprosił Ubezpieczonego.
Opis przypadku – zniewaga
Lekarz stomatolog od jednego z pacjentów dowiedział się, że posiada konto na portalu ZnanyLekarz.pl, którego jednak nigdy nie zakładał. Co więcej, pod swoim profilem znalazł bardzo negatywny komentarz o treści: “Uwaga, przestrzegam przed tym “lekarzem”. Zwykły cham i burak, który nic nie wie o leczeniu ludzi. Włącz myślenie pajacu!” podpisany jedynie inicjałami J.Z.
Wpis spełnia kryteria przestępstwa z art. 216 Kodeksu Karnego (zniewaga). Lekarz postanowił pociągnąć jego autora do odpowiedzialności. W tym celu wystąpił z prywatnym aktem oskarżenia do sądu rejonowego. We wszystkich formalnościach pomogli mu pracownicy infolinii prawnej, z której mógł skorzystać dzięki posiadanemu ubezpieczeniu. Otrzymał również poradę prawną na piśmie. Sprawa jest w toku.
Komentarz
Niestety, hejt na stałe zagościł w naszym życiu. Przyczyniły się do tego rozwój internetu i względna anonimowość, a nienawiść do medyków nasiliła między innymi pandemia COVID-19. Wydaje się, że z hejtem w sieci trudno walczyć, warto jednak reagować i nie dawać jego autorom poczucia bezkarności [1].
Hejt – dlaczego warto posiadać ubezpieczenie ochrony prawnej?
Zdajemy sobie sprawę, jak wiele wyzwań stoi obecnie przed lekarzami i lekarzami dentystami. Przygotowane przez nas ubezpieczenia INTER Ochrona Prawna daje przede wszystkim poczucie bezpieczeństwa i wsparcie w trudnych sytuacjach. Pracownicy działającej 24 godziny na dobę infolinii prawnej pomagają w przygotowaniu pism sądowych i wzorów umów, a także udzielają niezbędnych informacji o procedurach sądowych i kosztach prowadzenia sporów.
Co więcej, w przypadku spraw sądowych ubezpieczenie zapewnia zwrot kosztów wynagrodzenia adwokata, radcy prawnego, opłat i kosztów sądowych, a także kosztów biegłych i świadków.
Więcej informacji na temat ubezpieczenia INTER Ochrona Prawna można znaleźć TUTAJ. W razie pytań oferujemy możliwość kontaktu z Agentem INTER, który w szczegółowy sposób wyjaśni zakres ubezpieczenia wybranej polisy.
Referencje
- https://gazetalekarska.pl/?p=57459 (Ostatni dostęp 26.10.2022)
- https://nszzp.pl/aktualnosci-prawne/hejt-nie-przekraczaj-tej-granicy-za-ktora-grozi-odpowiedzialnosc-karna/ (Ostatni dostęp 26.10.2022)
- https://www.powiat.cieszyn.pl/aktualnosci/hejt-w-internecie-konsekwencje-prawne-informator (Ostatni dostęp 26.10.2022)