Dobrostan psychiczny – kolejny jeniec pandemii
Ogromny wzrost stresu i napięcia zaobserwował z pewnością każdy pracownik ochrony zdrowia, który bierze udział w walce z pandemią COVID-19. Teraz szczególnie wymaga się wytrzymałości, stalowych nerwów i umiejętności radzenia sobie w kryzysowych sytuacjach. Codziennością medyków jest stawianie czoła trudnym decyzjom terapeutycznym i organizacyjnym, którym nieraz towarzyszy patrzenie na śmierć pacjentów i rozpacz rodzin. Bywa, że dochodzą do tego roszczenia chorych i oskarżenia ze strony społeczeństwa. Często dbając o pacjentów, zapomina się o sobie. Niekorzystne rezultaty potwierdzone są badaniami – na 1257 pracowników ochrony zdrowia, którzy pracowali na chińskich oddziałach covidowych, u więcej niż połowy wystąpiły objawy depresji, 45% zgłaszało zaburzenia lękowe, a 34% problemy ze snem [1].
Napięcie, które rośnie w godzinach pracy, musi znaleźć gdzieś ujście. Bez odpowiednich zasobów, które pozwolą poradzić sobie z nim we właściwy sposób, nawet najbardziej odporny pracownik ochrony zdrowia w pewnym momencie może doświadczyć pogorszenia się zdrowia psychicznego. Czy to w postaci rozwinięcia się uzależnień, gorszych relacji społecznych, czy też wystąpienia zaburzeń nastroju.
Jak zadbać o dobrostan psychiczny na co dzień
Warto zwrócić uwagę na to, w jaki sposób wyrażamy się na tematy dotyczące zdrowia psychicznego. Pracując w zespole medycznym, wspierajmy siebie nawzajem – unikajmy oceniania, powielania stereotypu, że “lekarz powinien być ze stali” i “może pracować kilkadziesiąt godzin pod rząd”, wystrzegajmy się stygmatyzacji chorób psychicznych i potrzeby pomocy specjalisty. Na szczęście, taka narracja spotyka się z dezaprobatą wśród coraz szerszego grona pracowników ochrony zdrowia, coraz częściej stawiamy zdrowie psychiczne na równi z fizycznym. Wyrazem tego są chociażby akcje bezpłatnej pomocy psychiatrycznej i psychologicznej dla medyków, organizowane przez izby i towarzystwa lekarskie, czy też wyrażanie ostrego sprzeciwu przeciwko nieludzkim warunkom pracy.
Mimo propagowania dbałości o swoje zdrowie psychiczne, w parze z obciążającą psychikę pandemią idzie ograniczona dostępność profesjonalnego wsparcia. Zarówno psychiatria, jak i psychiatria dziecięca od lat są na liście priorytetowych dziedzin medycyny – oznacza to, że zapotrzebowanie na pomoc w tym zakresie nie maleje, a specjalistów wciąż brakuje. W realiach pandemii polską psychiatrię obciąża dodatkowo pogorszenie się zdrowia psychicznego populacji, w tym medyków [2], oraz restrykcje w zakresie kontaktu fizycznego, tak ważnego elementu terapii. Wśród proponowanych rozwiązań prym wiodą tele- i wideoterapie oraz konsultacje, a także aplikacje mobilne, które pozwalają m.in. monitorować nastrój, być w stałym kontakcie z psychiatrą czy terapeutą, zdobyć wiedzę o profilaktyce zdrowia psychicznego.
Jednym z jej najważniejszych elementów jest “self-care”, czyli, tłumacząc dosłownie, “dbanie o siebie”. Podstawą tej idei jest regularne monitorowanie i rozpoznawanie swoich potrzeb, a następnie podejmowanie małych, sprawiających nam przyjemność działań, które zaspokoją je w zgodzie z naszym zdrowiem. Ważne jest to, żeby były to zmiany, które będziemy w stanie wprowadzić z dnia na dzień, których nie będziemy odkładać na później, bo okazują się być kolejnym obciążeniem. Może to być wzięcie jednego dyżuru mniej w miesiącu, pójście spać pół godziny wcześniej, zamówienie od czasu do czasu jedzenia na wynos zamiast zakupów i gotowania ze łzami w oczach, bo jesteśmy tak zmęczeni. Jak wspomniała ostatnio jedna z mądrych lekarek, przedstawicielek pokolenia młodych lekarzy: “dbajmy o siebie, bo nikt za nas tego nie zrobi”.
TU INTER Polska zadba o Twoje poczucie bezpieczeństwa
Pomimo szczerych chęci, wszystkie zmiany związane z własnym dobrostanem psychicznym należy zaczynać od indywidualnej troski o samego siebie. Nie wyklucza to jednak proszenia o pomoc! Jednym z elementów, które wpływa na nasz komfort psychiczny, jest poczucie zabezpieczenia swojego i swoich bliskich. Bezpieczeństwo stanowi przecież podstawę piramidy potrzeb człowieka, znajdując się tuż nad potrzebami fizjologicznymi [3]. Jak zapewnić sobie gwarancję otrzymania szybkiej pomocy w razie nieprzewidzianych sytuacji? Rozwiązanie proponuje TU INTER Polska, oferując szeroką gamę szytych na miarę ubezpieczeń dla pracowników ochrony zdrowia. Proponujemy Ci OC lekarza/fizjoterapeuty/pielęgniarki lub położnej, ubezpieczenie na życie, ubezpieczenie zdrowotne, ubezpieczenie podróży… To tylko niektóre z naszych starań, których codziennie dokładamy, aby pomóc Ci zadbać o swój dobrostan psychiczny.
Pamiętajmy: zdrowie psychiczne i potrzeba pomocy wśród pracowników ochrony zdrowia nie powinny być tematem tabu.
Referencje
- Jianbo Lai, Simeng Ma, Ying Wang et. al. Factors Associated With Mental Health Outcomes Among Health Care Workers Exposed to Coronavirus Disease 2019. JAMA Netw Open. 2020;3(3):e203976
- https://bml.pl/artykuly/news/skutki-pandemii-blisko-80-lekarzy-skarzy-sie-na-pogorszenie-zdrowia-psychicznego [ostatni dostęp: 26.04.2021]
- Classics in the History of Psychology; A Theory of Human Motivation, A.H. Maslow (1943); Originally Published in Psychological Review, 50, 370–396