Spotkanie z lekarzem na wideoczacie, recepta w smartfonie i e-zwolnienie – telemedycyna wchodzi w życie pacjentów i lekarzy. Korzystanie z dóbr cyfryzacji w opiece zdrowotnej ma wiele korzyści. Przede wszystkim to zwiększenie dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej.
Wyobraźmy sobie, że pacjent wykonuje badania krwi. Wyniki przesyłane są drogą online do lekarza i do pacjenta. Obie strony spotykają się na wideoczacie. Po analizie wyników lekarz decyduje o leczeniu. Wystawia e-receptę oraz e-zwolnienie. Pacjent nie musi pokonywać drogi do gabinetu lekarskiego ani do pracodawcy, aby donieść zwolnienie.
Marzenie? Skąd. Telemedycyna wielkimi krokami wchodzi do naszego systemu opieki zdrowotnej. Zgodnie z definicją Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) telemedycyna wykorzystuje technologie „do wymiany istotnych informacji dla diagnozy, leczenia, profilaktyki, badań, konsultacji czy wiedzy medycznej w celu polepszenia zdrowia pacjenta”.
E-zwolnienia, e-recepta, e-skierowanie
Oczekuje się, że do 2022 roku medycyna będzie w pełni przewidywalna, prewencyjna, spersonalizowana i partycypacyjna (ang. P4 Medicine) – czytamy w analizie Deloitte. Jednocześnie podkreślone jest, że dynamiczny wzrost opieki opartej o technologie wymaga od sektora ochrony zdrowia ponownego zdefiniowania ról i obowiązków pracowników oraz dostosowania się do nowego sposobu pracy.
Prace nad cyfryzacją polskiej służby zdrowia intensyfikuje także Ministerstwo Zdrowia. Już wraz z początkiem grudnia 2018 roku obowiązkowe dla lekarzy stało się wystawianie elektronicznych zwolnień lekarskich (e-ZLA). 1 stycznia 2019 roku w polskich aptekach pojawiły się elektroniczne recepty. Z kolei od 8 stycznia 2020 r. wszedł w życie obowiązek wystawiania recept w postaci elektronicznej. Jak podaje resort zdrowia, od maja 2018 r. kiedy rozpoczęło pracę nad wdrożeniem usług cyfrowych, wystawiono ponad 63 mln e-recept. Poza tym przeprowadzono ponad 60 tys. szkoleń dla lekarzy i farmaceutów. Kolejnym krokiem są e-skierowania. W 2022 r. w całym kraju ma być wprowadzona Elektroniczna Dokumentacja Medyczna.
To przełomowy krok, bo według raportu Deloitte 74 proc. pacjentów deklaruje, że udziela różnym pracownikom sektora ochrony zdrowia tych samych informacji. Co więcej, 60 proc. ankietowanych wielokrotnie wykonuje te same testy. „Innowacyjne rozwiązania mogą usprawnić zarządzanie danymi pacjentów, zmniejszając tym samym znaczące ryzyko powielania lub zaniedbywania zbieranych informacji. Docelowo lekarzom będzie się płacić nie za liczbę wizyt czy przeprowadzonych testów (tzw. opłata za usługę), a za opiekę opartą na wartości (ang. Value-based Care). Przede wszystkim cenione będą wydajność i efektywność” – czytamy w analizie Deloitte.
Cyfryzacja to więcej czasu dla pacjentów
Zarówno lekarze, jak i pacjenci zaczynają doceniać komfort cyfryzacji w usługach medycznych. Otrzymanie wyników na wskazany adres mailowy, konsultacja telefoniczna z lekarzem czy brak konieczności dostarczania zwolnienia do pracodawcy osobiście – to wygodne rozwiązania. Poza tym im mniejsza biurokracja tym więcej czasu dla pacjenta. Kluczem jest właśnie telemedycyna.
Zdaniem analityków Deloitte zapotrzebowanie na usługi zdrowotne będzie coraz większe. Średnia długość życia w krajach OECD wynosi ponad 80 lat i stale się wydłuża. Jednak wraz z nią wzrasta liczba osób cierpiących na choroby przewlekłe. W Europie stanowią one aż 77 proc wszystkich schorzeń. Jak pokazuje raport „A journey towards smart health. The impact of digitalization on patient experience”, przygotowany przez firmę doradczą Deloitte, największym wyzwaniem dla systemów ochrony zdrowia jest zapewnienie pacjentom wysokiej jakości usług i dostępu do opieki, przy jednoczesnym efektywnym zarządzaniu kosztami oraz postępem technologicznym. Coraz bardziej popularne staną się e-wizyty lekarskie, e-recepty oraz monitorowanie stanu zdrowia za pomocą urządzeń mobilnych. Telemedycyna staje się modna.
Rodzaje usług telemedycznych
W raporcie Krajowej Izby Gospodarczej telemedycyna podzielona jest na kilka obszarów:
1) Teleopieka – opieka nad pacjentami chorymi przewlekle, w tym z ograniczeniami funkcjonalnymi. Ten rodzaj działalności telemedycznej polega na pomiarze parametrów życiowych pacjenta przez różnego rodzaju czujniki np. puls, ciśnienie krwi, saturacja, EKG, KTG. Pomiary są przesyłanie do centrum monitorowania, gdzie zostają opracowane i wstępnie zinterpretowane przez specjalistyczne oprogramowanie. W razie potrzeby wyniki trafią do lekarza.
2) Telediagnostyka – opis badania dokonywany na podstawie medycznych danych mulimedialnych (dane cyfrowe, tekstowe, obrazowe, dźwiękowe) i przesłanych za pomocą sieci telekomunikacyjnych (np. telefon) czy teleinformatycznych (np. Internet) jako zapisane pliki danych.
3) Telekonsultacja – to możliwość przeprowadzenia rozmowy online z wysokiej klasy specjalistą.
4) Telenauczanie – najczęściej realizowane jest poprzez internetowe platformy telemedyczne wspomagające pracowników medycznych i pacjentów. Do tej kategorii należą również różnego rodzaju bazy informacyjne umożliwiające uzyskanie i wymianę informacji na temat sposobów leczenia.
5) Telezabiegi, Teleoperacje – rodzaj zabiegu, operacji, przeprowadzanej przy pomocy robota chirurgicznego sterowanego zdalnie. To najbardziej zaawansowany technologicznie rodzaj usługi telemedycznej. Łączy w sobie elementy chirurgii, telekomunikacji, informatyki oraz robotyki.
Telemedycyna z korzyścią dla wszystkich
– E-konsultacje to szybki sposób na kontakt z lekarzem. Za pierwszym razem klienci muszą zadzwonić na infolinię, potem wystarczy logowanie na stronie. Osoba, która zarezerwuje e-konsultację otrzymuje SMS informujący o szczegółach konsultacji. Jest w nim data i godzina, imię i nazwisko lekarza, wybrana forma kontaktu, czyli telefon, czat, wideoczat – mówi Beata Rosiak, Dyrektor Biura Ubezpieczeń Zdrowotnych INTER Polska. – W zależności od potrzeb pacjenta taka e-konsultacja trwa do 15 minut. Poza tym w ciągu 24 godzin od zakończenia e-konsultacji jest możliwość zostawienia bezpłatnego pytania dla lekarza w formie tekstowej – dodaje ekspertka.
Korzystanie z dóbr cyfryzacji w opiece zdrowotnej ma wiele korzyści. Telemedycyna to przede wszystkim zwiększenie dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej. – Przykładowe e-konsultacje znoszą bariery terytorialne. Nasi klienci z całej Polski mogą liczyć na rozmowę ze specjalistą z innej części kraju. To ogromny atut – mówi Beata Rosiak podkreślając, że telemedycyna jest nie tylko modą, ale i symbolem rozwoju.
Zastosowanie telemedycyny usprawnia także pracę lekarzy. W raporcie Krajowej Izby Gospodarczej czytamy: „Wyposażenie lekarza, w dobrej jakości, dane z urządzeń pomiarowych, wstępnie przetworzonych przez eksperckie systemy IT i fachową obsługę Centrów Monitoringu, pozwala na szybkie i trafne stawiania diagnozy. Rozwiązania telemedyczne pozwalające, na telekonsultacje czy też telekonsylium, dają poczucie bezpieczeństwa związane z możliwością wykorzystania wiedzy specjalistów innych dziedzin praktycznie bez konieczności doprowadzenia do czasochłonnego bezpośredniego kontaktu. Nowoczesne rozwiązania pozwalają by każdy ze specjalistów wyraził opinię na podstawie dostępnych danych w dogodnym dla niego miejscu i czasie.” W efekcie telemedycyna sprawia, że poczucie bezpieczeństwa pacjentów rośnie.
Źródła:
Krajowa Izba Gospodarcza, „Uwarunkowania rozwoju telemedycyny w Polsce”, 2016
Deloitte, „A journey towards smart health. The impact of digitalization on patient experience”, 2018 r.
https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/press-releases/articles/technologie-cyfrowe-zrewolucjonizuja-sektor-opieki-medycznej.html
