Zawód fizjoterapeutów wymaga odpowiednich warunków fizycznych, więc pozornie dominują w nim mężczyźni. Tymczasem fizjoterapia jest silnie sfeminizowana.
Fizjoterapia stoi kobietami. Taki wniosek płynął już z pierwszego tak pogłębionego badania1 z 2016 roku na temat tej grupy zawodowej. Wynikało wówczas, że na blisko 48,5 tys. fizjoterapeutów, zdecydowaną większość, bo 75 proc. stanowią właśnie kobiety. Najnowsze dane2 z 2018 roku pokazują, że choć jest już 61 tys. fizjoterapeutów z prawem wykonywania zawodu, to fizjoterapia wciąż jest zdominowana przez kobiety na takim samym procentowym poziomie.
– Zarówno badanie, jak i dane z rejestru wskazują, iż fizjoterapeuci to zawód zdominowany przez kobiety i jest to stała tendencja – komentuje Dominika Kowalczyk, rzecznik prasowy Krajowej Izby Fizjoterapii. – Zawód fizjoterapeuty to nie tylko wiedza i wykształcenie medyczne, ale umiejętność dotarcia do pacjenta, motywacji go i rozmowy z nim. Być może to z tych powodów kobiety wybierają ten zawód częściej niż mężczyźni. Zawody, które wymagają bliskiego kontaktu z innym człowiekiem są sfeminizowane, np. pielęgniarki czy nauczyciele – dodaje Dominika Kowalczyk.
Kobiety – według badania sprzed trzech lat – dominują w dziedzinach takich jak fizjoterapia pediatryczna, położnictwo, szkoły rodzenia, fizjoterapia w onkologii. Często poszukiwane są do pracy z kobietami cierpiącymi z powodu chorób dziecięcych (82 proc.), psychicznych (84 proc.) lub wad wrodzonych (82 proc.). Mężczyzn zatrudnia się przede wszystkim w fizjoterapii z pacjentami po ciężkich urazach narządu ruchu i czaszkowo–mózgowych, po udarach. To także fizjoterapia z osobami starszymi w ciężkim stanie.
Dominacja kobiet widoczna jest także w strukturze ubezpieczeniowej. – Nasze statystyki wpisują się w ogólnopolską tendencję. Także wśród ubezpieczonych fizjoterapeutów dominują kobiety – mówi Andrzej Twardowski, Dyrektor Biura Ubezpieczeń Medycznych i OC INTER Polska. – Co więcej kobiety fizjoterapeuci bardzo świadomie wybierają polisy, najbardziej zainteresowane są pakietem, który chroni je na wielu płaszczyznach od szkód związanych z uszkodzeniem mienia pacjenta po naruszenie jego praw – dodaje.
Wykształcona kobieta w zawodzie przyszłości
Najwyższy wskaźnik feminizacji, w badaniu poświęconym fizjoterapeutom, odnotowano w województwie podlaskim i świętokrzyskim, gdzie kobiety stanowiły odpowiednio 84 i 83 proc. Najniższy zaś wskaźnik zaobserwowano w Polsce centralnej. I tak w województwie łódzkim wynosił on 69 proc., a mazowieckim oraz wielkopolskim – po 71 proc.
Jeśli chodzi o wiek, to z najnowszych badań wynika, że większość polskich fizjoterapeutów – blisko 60 proc. – stanowią ludzi relatywnie młodzi (w wieku od 20 do 34 lat), a blisko 3 na 10 jest między 35 a 49 rokiem życia. Zaledwie co ósmy fizjoterapeuta ma 50 lat lub więcej.
Fizjoterapia skupia ludzi wykształconych. Aż 2 na 3 czynnych zawodowo fizjoterapeutów posiada pełne, wyższe wykształcenie, co piąta fizjoterapeutka i blisko co czwarty fizjoterapeuta – niepełne wyższe, a pozostali, ok. 14 proc. kobiet i 9 proc. mężczyzn – wykształcenie techniczne – czytamy w najnowszym raporcie KIF.
Na specjalistów jest ogromne zapotrzebowanie. Kobiety w tym zawodzie nie muszą obawiać się braku pracy. W raporcie stwierdzono: „Biorąc pod uwagę rosnące zapotrzebowanie na fizjoterapię w związku z rosnącą świadomością społeczną i starzejącym się społeczeństwem oraz dość drastyczne zmniejszenie 6 od kilku lat naboru na studia o kierunku fizjoterapia, około roku 2026, można spodziewać się braków fizjoterapeutów w Polsce”.
Fizjoterapia w Polsce i na świecie
Pod koniec 2016 roku jeden fizjoterapeuta przypadał na niespełna 910 Polaków, tym samym na 100 tys. ludności przypadało 126 fizjoterapeutów. Najkorzystniej przedstawiała się sytuacja w województwie śląskim, gdzie na 100 tys. Polaków przypadało 185 specjalistów. Na kolejnym miejscu było woj. mazowieckie z wynikiem 148,1 oraz podkarpackie – 146,4. Najgorzej sytuacja z liczbą specjalistów rysuje się w województwie podlaskim (73,2), lubuskim (79,4) oraz w województwie warmińsko-mazurskim (79,9).
Nasz kraj ma dość wysoką pozycją, jeśli chodzi o liczbę fizjoterapeutów. W Finlandii jest 200 fizjoterapeutów na 100 tysięcy mieszkańców (raport WHO z 2011); w Wielkiej Brytanii 81 (dane Izby Zawodów Ochrony Zdrowia Wielkiej Brytanii z 2016 roku), Australii – 121 (dane z 2016 roku Australijskiego Towarzystwa Fizjoterapii), we Włoszech – 94 (dane Banku Światowego z 2014 roku) a Hiszpanii – 92 (www.statista.com 2014).
Zapracowani i ubezpieczeni
Fizjoterapeuci w Polsce pracują przeciętnie 38 godzin tygodniowo. Co czwarty fizjoterapeuta w 2016 roku pracował na nie więcej niż pół etatu, co 9 pracował tygodniowo od 21 do 35 godzin. Ponad 40 proc. pracowała od 36 do 45 godzin. Właśnie liczbę godzin eksperci ocenili, jako potencjalne źródło wypalenia zawodowego.
Specyfikę zawodu uważnie śledzi rynek ubezpieczeniowy. – Im więcej zagrożeń zawodowych, tym większa potrzeba kompleksowej ochrony. Z tych obserwacji powstały pakiety dokładnie stworzone pod fizjoterapeutów – mówi Andrzej Twardowski, Dyrektor Biura Ubezpieczeń Medycznych i OC INTER Polska. – Mocną stroną pakietu INTER Polska dla fizjoterapeutów jest jedyna na rynku Klauzula Agresji Pacjenta. Gwarantujemy także pomoc prawną w życiu zawodowym i prywatnym. O tę propozycję coraz częściej pytają właśnie kobiety fizjoterapeutki – dodaje.
Źródło:
1. Ministerstwo Zdrowia „Fizjoterapeuci w Polsce w 2016 roku”, http://www.mpz.mz.gov.pl/wp-content/uploads/sites/4/2018/06/raport_fizjoterapeuci.pdf
2. KIF, badanie „Wiek i struktura płciowa polskich fizjoterapeutów” zostało przeprowadzone w dniach od 1 września do 28 grudnia 2018 roku, techniką CAWI, na próbie 1 945 czynnych zawodowo fizjoterapeutów, pracujących na terenie Rzeczpospolitej Polskiej